Pre 34 godine, na današnji dan, 9. marta 1991. u Beogradu su održane prve masovne demonstracije protiv režima Slobodana Miloševića, koje je organizovala tada najjača opoziciona stranke Srpski pokret obnove, a na koje je vlast odgovorila represijom.
Protest je organizovan pobuna protiv vlasti i uređivačke politike tadašnje Radio-Televizije Beograd koja je bila neobjektivna, ratnohuškačka i puna optužbi i uvreda na račun opozicije.
Ta televizija je nazivana „TV Bastilja“ jer je radila isključivo u službi propagande Miloševićevog režima, dok su učesnici protesta tražili smene njenih čelnih ljudi.
Na demonstracijama, po tadašnjim procenama, bilo je oko 100.000 ljudi koji su tražili smenu generalnog direktora televizije Dušana Mitevića i urednika Slavka Budihne, Predraga Vitasa, Ivana Kriveca i Sergeja Šestakova.
Pristalice opozicije od strane vlasti i prorežimskih medija nazivane „snagama haosa i bezumlja“, a na njihov račun su izricane i razne druge uvrede i lažne optužbe.
Zabrana okupljanja, jake snage policije, upotreba suzavca, gumene, ali i bojeve municije, prebijanje demonstranata,… bili su način na koji se Miloševićev režim obračunavao sa neistomišljenicima.
Policija je pokušavala da rastera građane i uz pomoć vodenih topova i konjice, grupe demonstranata su pružale otpor i uzvraćale, a tokom sukoba vlast je na ulice tokom večeri izvela i tenkove.
U sukobu demonstranata i policije, po navodima medija, bilo je povredjeno više od 200 ljudi, a stradali su tada sedamnaestogoišnjak Branivoje Milinović i policajac Nedeljko Kosović. Milinović je ubijen policijskim metkom nedaleko od raskrsnice „London“, a policajac Kosović je pao sa betonskog zida visokog oko dva metra, kod „Beograđanke“, i poginuo na licu mesta.
Tokom demonstracija uhapšen je predsednik Srpskog pokreta obnove Vuk Drašković, a zabranjen je rad Televizije Studio B i Radija B92.
Kao odgovor na represiju, 10. marta studenti su krenuli iz Studentskog grada i zauzeli plato kraj Terazijske česme i tako je, po navodima hroničara, počela „plišana evolucija“.
Posle nekoliko dana protesta zahtevi studenata su usvojeni, rukovodstvo televizije je smenjeno, a Drašković je pušten iz zatvora.
Takođe, ministar policije Radmilo Bogdanović podneo je ostavku, a Radio B92 i Studio B su nastavili rad.
Beograd je tih dana bio u žiži pažnje stranih mediji, a fotografija Dragane Milojević Srdić (snimio fotoreporter dnevnika Borba Peđa Mitić), koja je, 9. marta, sa tri podignuta prsta stajala ispred policijskog vodenog topa, postala je svetski poznata.
Iako nije postigao nikakve konkretne rezultate devetomartoski protest je postao simbol borbe protiv režima Slobodana Miloševića.
FREDERIC HUGON / AFP
